Wyobraź sobie, że jest piękny słoneczny poranek. Właśnie zaczął się pierwszy dzień wyczekiwanego wypoczynku, dlatego postanowileś wybrać się na wędrówkę po górach. Pakujesz plecak, zabierasz jedzenie, wodę i ewentualnie jakąś cieplejszą bluzę. Po co Ci przecież kurtka przeciwdeszczowa, a tym bardziej czapka i rękawiczki skoro na niebie nie ma żadnej chmurki. Przygotowany i szczęśliwy rozpoczynasz trekking. Nagle jednak coś zaczyna Cię niepokoić. Na niebie z minuty na minutę pojawia się coraz więcej chmur. Zaczyna lekko kropić, czasem pada coraz mocniej. Jednak niepozorny lekki deszczyk zmienia się w prawdziwą ulewę. Jesteś w połowie drogi, a wszystkie scieżki są już zalane, więc w Twoich butach tworzy się niewielki basen. Po paru godzinach wędrówki jesteś tak przemoczony, że nawet dobra kurtka przeciwdeszczowa dużo by nie pomogła. Wiatr wspomaga uczucie chłodu, a Ty masz już tylko ochotę na ciepłą herbatkę pod kocem. Nie dotarleś nawet do celu, a przecież trzeba jeszcze wrócić tą samą drogą. I w tym momencie spotykasz na swojej drodze ratunek – małą niepozorną rozpadającą się chatkę. Właśnie tym jest bothy! Jest Twoim wybawieniem i szansą na uratowanie tej wyprawy. Jednak bothy to nie tylko ratunek w nagłej sytuacji,ale bardzo często stanowi główny cel podróży.

Nie słyszałeś wcześniej o bothy? Jeżeli planujesz wędrówki po Szkocji musisz koniecznie nadrobić tę wiedzę. W innym wypadku warto z ciekawości dowiedzieć się jak wspaniałym przedsięwzięciem jest MBA (The Mountain Bothies Association).

Dwa zdania o Bothy

Zapamiętaj! Wszystkie bothy są otwarte i dostępne dla wszystkich. Bothy nie jest domkiem wakacyjnym. Prędzej możemy porównać go do namiotu z pewnymi udoskonaleniami. Jakimi?

Co znajduje się wewnątrz Bothy

Wszystkie budynki należące do organizacji MBA różnią się od siebie. Wiadomo, powstawały na przestrzeni lat na różnych obszarach użytkowane przez różnych ludzi o różnych potrzebach. Niektóre posiadają dwa piętra, 4 pokoje i 2 kominki inne stanowią tylko niewielką izbę. W paru znajduje się nawet łazienka lub prąd. Należy pamiętać jednak, że są to tylko chatki zrobione z kamienia o nieszczelnych oknach i dachach. W większości znajduje się drewniane podwyższenie przeznaczone do spania, które może być jednak zajęte. Jedynym wyjściem w tym wypadku może okazać się spanie na zimnej kamiennej podłodze. W budynkach na pewno nie znajdziesz bieżącej wody i w większości łazienki. Jedynym ratunkiem jest będący na wyposażeniu szpadel. Możesz być pewny, że w głównym pomieszczeniu będzie znajdował się wbudowany kominek, ale nie zawsze będzie drewno do rozpelnia ognia. Dodatkowo odwiedzający wędrowcy zostawiają różne zbędne im już elementy zaopatrzenia. Możemy znaleźć m.in.: jedzenie w puszkach, kawę, herbatę, zapałki, butle gazowe, gazety do rozpalenia ognia, książki, karty, naczynia, śpiwory, elementy odzieży, linki na pranie….

Co wziąć do Bothy

Śpiwór
Karimatę
Wodę pitną (również do gotowania, mycia się, mycia naczyń...)
Jedzenie
Papier toaletowy
Drewno do kominka
Zapałki lub zapalniczkę
Palnik gazowy
Buty lub klapki do przebrania
Świeczki do oświetlenia pomieszczeń
Latarki
Ubrania na przebranie (pamiętaj, że te w których przyszedłeś rano mogą być ciągle mokre)

Historia Bothy

W latach 20. XX wieku stopniowo zmniejszała się popularność hodowli roślin i zwierząt w terenach odległych i ciężko dostępnych. Z czasem rozwoju cywilizacji zaczęły pojawiać się samochody typu Jeep, które umożliwiały przewiezienie całego swojego dobytku z trudnych terenów. Przeprowadzka do miast i scentralizowanie hodowli dawało możliwości poprawienia jakości życia. W związku z tym wiele wiosek zaczęło pustoszeć, a zabudowy z roku na rok popadały w coraz większą ruinę. Przypadkowi wędrowcy zaczęli wykorzystywać je jako schronienie, jednak wiatr, deszcz oraz chłód zaczęły odciskać piętno na starych murach.

Problem ten zauważył Bernard Heath, który w 1965 r. założył organizację MBA – Mountain Bothies Association. Wraz z przyjaciółmi jako pierwszy odnowił chatę Tunskeen w Galloway Forest Park. Z czasem zaczęli dołączać do niego kolejni ochotnicy, a kolejni wędrowcy mogli cieszyć się zadaszeniem nad głową. W 2015 r. minęło 50 lat działalności organizacji i trzeba przyznać, że wykonują naprawdę dobrą robotę. Wolontariusze dbają o każdy podlegający im budynek. Prowadzą pracę konserwacyjne, regularnie sprawdzają stan techniczny oraz porządek panujący wewnątrz. Wszystkie remonty finansowane są z darowizn oraz opłat członkowskich. Trzeba podkreslic, że dotarcie do niektórych budynków wymaga poświęcenia całego dnia. Przebycie dziesiątek kilometrów w różnych warunkach oraz nierzadko np. przeprawę przez rzekę.

Jezeli chcesz dowiedzieć się więcej o działalności MBA, a może dołączyć do grona wolontariuszy lub wesprzeć organizację drobną darowizną to kliknij TUTAJ.

Droga do Bothy Na zdjęciu po prawej stronie widać czego możemy spodziewać się na niektórych trasach. Ścieżki praktycznie zawsze są wilgotne i podmokłe, a błoto lub kałuże sięgają do kostek. Często musimy poruszać się po grząskim terenie zielonym porośniętym kępami mchu, który działa jak gąbka. Zdarza się również, że niezbędna będzie przeprawa przez strumyk lub rzekę. Pamiętaj, że wilgotne kamienie są wyjątko śliskie!

Zasady korzystania z Bothy

Możliwość korzystania z bothy istnieje dzięki uprzejmości prywatnych wlaścicieli, ponieważ organizacja MBA posiada na własność tylko dwa budynki. Reszta została przekazana pod opiekę organizacji przez ludzi, którzy i tak nie mieli korzyści z ich użytkowania. Wszystkie bothy są darmowe, ale należy przestrzegać paru podstawowych zasad. Regulamin bothy znajduje się wewnątrz każdej chaty i brzmi on następująco.

SZANUJ INNYCH UŻYTKOWNIKÓW

Pamiętaj, że nie jesteś jedynym użytkownikiem bothy. W sezonie bardzo prawdopodobne jest, że będziesz miał współtowarzyszy. Podzielcie się przestrzenią do spania oraz miejscem przy kominku. Nie hałasuj i nie urządzaj imprez gdy inni chcą położyć się spać. Przyjemnie jest, gdy cały mokry docierasz do bothy i znajdujesz suche drewno do rozpałki prawda? Odwdzięcz się! Jak tylko poprawi się pogoda nazbieraj gałęzie i zostaw dla Twoich następców. Bądź oszczędny w użytkowaniu dostępnych dóbr – nie zużyj wszystkiego i zostaw coś od siebie. Oczywiście zabierz ze sobą wszystkie śmieci, ktorych nie można spalić! Zamieć podłogę i upewnij się, że nie zostawileś resztek popiołu i niedopalonych śmieci w kominku. Po co utrudniać pozyskanie ognia innym zmarzniętym osobom?

SZANUJ BOTHY

(Niesamowity jest fakt, że w ogóle trzeba wspominać o tym. Jakby nie był oczywisty fakt, że jesteśmy tylko gośćmi i nie możemy niszczyć udostępnionego nam użytku.)

Nie niszcz ścian pisząc po nich lub wydrapując zbędne napisy. Nie niszcz wyposażenia budynku. Nie wpychaj wszędzie gdzie się da foli spożywczej. Nie zostawiaj szybkopsującego się jedzenia, ponieważ może to przyciągnąć robactwo i gryzonie. Gdy opuszczasz budynek upewnij sie, że okna i drzwi za pozamykane, a ogień całkowicie zgaszony. Jeżeli zauważyłeś jakiekolwiek problemy lub zniszczenia zgłoś je organizacji najszybciej jak to możliwe.

SZANUJ OTOCZENIE

Korzystając z bothy jesteś odpowiedzialny nie tylko za budynek, ale również za jego otoczenie. Pamiętaj, że zakopując śmieci niszczysz środowisko i wprowadzasz niebezpieczeństwo na żyjace w okolicy zwierzęta. Nigdy nie zcinaj żyjącego drzewa w celu rozpalenia ognia! Poszukaj gałęzi, które same już odpadły. Nie załatwiaj swoich potrzeb fizjologicznych bezpośrednio w okolicy bothy lub przy źródle wody. W tym celu udaj się paręset metrów dalej i użyj szpadla dostepnego w każdym budynku.

SZANUJ MOŻLIWOŚĆ KORZYSTANIA Z BOTHY

Uszanuj fakt, że właściciele pozwolili na korzystanie z budynku, a organizacja MBA ułatwiła Ci to jeszcze bardziej. Korzytsaj z budynku tylko przez krótki okres czasu. Dłuższy pobyt wymaga zgody właściciela. Nie używaj go jako miejscówki podczas kłusownictwa lub nękania zwierząt.

SZANUJ OGRANICZENIE DOTYCZĄCE ILOŚCI OSÓB

Grupy ponad 6 osób nie powinny korzystać z bothy. Nie należy wykorzystywać bothy również w celach komercyjnych. Do niektórych budynków dotrzeć można drogą samochodową. Jeżeli masz tam jechać dużą grupą ludzi tylko w celu zorganizowania zakrapianej imprezy w akompaniamencie głośnej muzyki to lepiej znajdź sobie inne miejsce.

Cóż zasady korzystania z bothy nie wydają się zbyt skomplikowane i trudne do przestrzegania prawda? Jednak jak zawsze to bywa z nieodpowiedzialnym ludzmi, nie każdy potrafi się odpowiednio zachować. Nocowanie w bothy nie jest dla każdego, więc jeżeli nie odpowiadają Ci panujące zasady i warunki skorzystaj z hostelu lub b&b. Jeżeli natomiast pokochałeś bothy tak jak tysiące wędrowców to nie pozostaje mi nic innego jak życzyć miłej zabawy, niesamowitych chwili spedzonych w bothy oraz jak najwięcej wspaniałych nowych znajomości !

Na koniec przeczytaj parę praktycznych rad ode mnie:

Nigdy nie zostawiaj jedzenia lub śmieci spożywczych na podłodze lub na stołach. Powieś je na haczykach pod sufitem. Dzięki temu nie przyciągną one stadka gryzoni.
Boisz się, że skarpetki, czapka, rękawiczki nie wyschną przez noc? Włóż je na noc do śpiwora, w którym śpisz. Twoje 36,6 stopnia na pewno wystarczy.
Nawet najlepszy plecak może nie wytrzymać mocnej ulewy, dlatego zainwestuj w wodoszczelny worek i umieść w nim bieliznę , chusteczki, zapałki... Dostaniesz taki w każdym sklepie sportowym.

Dowiedz się więcej o Bothy

Chcesz poznać więcej informacji o bothy i ich lokalizacji? Skorzystaj z mapy klikając TUTAJ.

Chcesz wiedzieć jeszcze więcej? Polecam osobiście książke “The Scottish Bothy Bible”. Niestety jest ona niedostępna w Polsce, ale w Szkocji znajdziesz ją w każdej księgarnii lub sklepie z pamiątkami. Możesz kupić ją oczywiście online na oficjalnej stronie.

Dlaczego warto w nią zainwestować? Zawiera ona pełną listę bothie wraz z opisem oraz co najważniejsze przedstawia dokładną trasę do każdego z nich. Znajdziemy w niej również informację jak trudna i mokra jest to trasa, ile czasu zajmuje, ile ma kilometrów oraz czy trzeba pokonać np. rzekę. Tytuł nie kłamie – jest to naprawdę biblia każdego szkockiego wędrowcy 🙂